LENGA

 

Laurent Cavalié hè un pueta occitanu, linguadoccianu, musicante è cantadore. U so puema LENGA, scrittu in occitanu è traduttu in francese da ellu stessu face parte di un opera larga è cuerente.

L’aghju scontru uni pochi di mesi fà in Balagna, mentre ch’ellu si facia u festivallu Rhizomes da l’associu Ventu di Mare. L’idea era di mette à buleghju rapprisentanti di culture regiunale diverse, brittoni, occitani è corsi per u più. Laurent avìa dettu à l’organizatore di a mossa, Laurent Billard, chì di vede u so testu traduttu in corsu seria un sognu. Postu chì participava à l’organisazione, ci aghju vistu una manera di fà chjuccà a lingua corsa in un ribombu cù l’occitanu è chì ci seria quì un bellu prugettu. È ùn mi sò micca sbagliatu chì, scurtichendu u scrittu, ci aghju trovu l’anima di un pueta di prima trinca.

Laurent scava da a so zitellina occitana sintimi universali chì parleranu à u lettore corsu senza dubbitu, ma chì u purteranu versu un sguardu, un estru differente. In quelle puesie, parla di a lingua-soia-nostra, quell’ogettu chì li pertene è chì u leia à un populu, à un passatu è à lochi. A lingua ùn hè micca quì un ogettu impersunale, un arnese sofisticu chì persuade e mente. Ghjè un persunnagiu, un essere chì viaghja in u spaziu è in u tempu, in a carne è in a materia. Ghjè l’aria chì dà forza à a vita è a face tene, senza chì omu s’avvedi di a so prisenza. Ghjè a putenza chì porta u cibu in u piattu. Ghjè tuttu ciò chì pudemu dì di istu mondu.

Sona di l’urganettu, strufineghja un steccu contru i denti di un mastucatoghju di sumere, è porta a so voce in altu quand’ellu cantu in occitanu. Ci vole à sente lu. Si trovanu e so canzone nantu à a rete, è quelli curiosi truveranu nantu à u so situ internet manere di viaghjà un pocu di più ind’è l’universu di issu artistu.

P.BALDOVINI

 

 

Eccu dui pezzi tradutti in corsu:

La mia-lenga-nòstra es una de las flairas que pòt

prener la mòrt.

La que me demòra, es la de l'aiga bolhenta, que ie

trempan la pola sagnada per la melhor plumar.

Un distillat de pola mòrta.

Un arcaïc alen que me monta a la boca e se ronça a la

fàcia de la modernitat.

 

 

A mo lingua nostra hè unu di l’odori chì a morte pò piglià

Quella chì mi ferma hè quella di l’acqua bullente chì ci s’incroscia u pulastru polzu per un megliu spiumà.

Un distilleghju di pulastru mortu.

Un alenu à l’anticogna chì mi colla in bocca è civra in faccia à a mudernità.

 

 

 

La nòstra-lenga-meuna es una trèva-posatièra.

Nisa dins l'escuresina entre ieu.

I posa d'imatge-mondes,

que totas las escuresinas se semblan.

 

 

A nostra-lingua-meia hè una fizzione scavapozzi

Nichja ind’è u bughju, ind’è mè stessu,

Ci attinghje figure-mondi

Chì tutti i bughji s’assumìglianu

 

 

La lenga-meuna-nòstra es un molon de pluma de polet

dins la còrt, lo dimenge miègjorn,

silenciós.

Aicí, pas mai d'avèsque-tuaire, de crotz blanca ficada

al còr de l'amor dels òmes, pas mai de chaple. L'odor

dels lenhièrs trèva pas mai lo país. La pudesina de

l'armada pesolhosa, guses miserables en cèrca d'una

plaça al paradís, aissèla, mèrda, fotre dins los ventres

forçats de las filhas de l'endreit, lo perfum d'òme-fèr e

brut s'es esvanit.

Lo silenci senhoreja.

La mia-lenga-nòstra, la colèra la farà pas cantar.

Caldrà trapar quicòm mai.

 

 

A lingua-meia-nostra hè una manza di piume di pulastru in a corte, a dumenica à meziornu,

silenziosa.

Quì, ùn ci hè più vescu-assassinu, ùn ci hè più croce bianca ficcata in core à l’amore di l’omi, ùn ci hè più stragi. L’odore di i fucarone ùn fà più dimora in paese. A puzza di l’armata di piduchjoni, andacciani disgraziati in cerca di una piazza in paradisu, ascelle, merda, scrachju in corpu à l’ingannate giuvanotte di u locu, u perfume d’omi-salvatichi è brutti s’hè svanitu.

U silenziu signureghja.

A mo-lingua-nostra, a zerga ùn la ferà micca cantà

Calcosa ci tuccherà à truvà.

 

La lenga-meuna-nòstra trauca lo temps en diagonal.

Desliurada del pes de son usatge,

desgafada de las realitats del temps present,

s'espandís dins un relarg de temps barrejat.

La mia-lenga-nòstra recapitula son istòria en bolhon

leugièr de sopa perpetuala,

al fons un pauc rabinada,

mas totjorn gostosa.

 

A lingua-meia-nostra tufuneghja u tempu in diagunale.

Liberata da u pesu di u so usu

Staccata da e realità di u tempu prisente,

Si spanna in un spaziu di tempu bulliatu.

A mo-lingua-nostra vultuleghja a so storia in un brodu lebbiu di suppa sempiterna,

In fondu un pocu appiccicata,

Ma sempre gustosa

 

 

La lenga-nòstra-meuna es un sospir fauve e sucrat de

graissa de rit.

 

A lingua-nostra-meia hè un suspiru salvaticu è inzuccheratu di grassa d’anatra.

 

 

 

 

La lenga-nòstra-meuna es un mostre, amb un fum de

braces, molon de dets arputs que s'acròcan a l'idèia

qu'òm se fa de çò que demòra.

Se i a de mancas, fa pas res, sèm valents, inventarem.

Se i a de voides dins l'edifici, fa pas res, sèm valents,

los emplenarem d'idèias nòvas.

Se la memòria es traucada, fa pas res, sèm valents, la

petaçarem d'imaginaris raubats als canta-païses dels

pòbles rescapats.

(Baste que las nòstras arpas

estrifen pas lo pauc que demòra.)

 

A lingua-nostra-meia hè un mostru, cun bracci à buzeffe, una mansa di diti granfiuti chì s’afferranu à l’idea ch’omu si face di ciò chì ferma.

Si calcosa ci manca, pocu impreme, simu valenti, calcosa inventeremu.

S’ellu ci hè bioti in l’edifiziu, pocu impreme, simu valenti, l’impieremu d’idee nove.

Si a mimoria hè tufunata, pocu impreme, simu valenti, l’acconceremu d’imaginari arrubati à i canti-paesi di i populi francati.

(Basta chì e nostre granfie ùn stràccinu micca u pocu chì ci stà)

 

La mia-lenga-nòstra es una naissença sens fin per

petaçar los sègles.

Es un interminable calabrun,

un tòcasenh

que te preissa de dire lo monde.

 

A mo-lingua-nostra hè una nascita senza fine per accuncià i seculi.

Ghjè un’attrachjata interminabile,

Una campana à martellu

Chì ti porta à dì u mondu

 

 

 

La lenga-nòstra-meuna es una goteta per dire lo blau,

un rebat per dire lo solelh.

Per çò qu'es de l'universalitat, aurà l'umila pretencion

del caulet : noirir lo monde e sonhar las macaduras de

l'istòria.

 

A lingua-nostra-meia hè una candeletta per dì u turchinu, un rispechju per dì u sole.

Per ciò chì hè di l’universalità, averà a pratesa mudesta di u caulufiore : nutrì u mondu è curà e mucature di a storia.

 

 

 

La lenga-meuna-nòstra es un sòmi desrevelhat,

un sòmi-garrolha que te graufinha los trumèls,

te dintra dins la carn

e te balha de vam pel saut, per l'encambament o per

l'exploracion de qualques dralhas embartassadas, que

los conilhs, elis, an pas doblidadas.

La mia-lenga-nòstra es un fremiment de pebre caud

que te sona a la realitat de ton monde.

 

A lingua-meia-nostra hè un sognu discitatu,

Un sognu-querciu chì t’aggranfia i capelli,

T’entre in a carne,

È ti dà l’abbrìu per u saltu, per l’ancata o per u visticà di calchì andatu, chì i cunigli, elli, ùn anu micca sminticatu.

A mo-lingua-nostra hè un sussinu di peveru callu chì ti chjama à a realità di u to mondu.

 

 

La nòstra-lenga-meuna marteleja lo monde en lengatamborn,

que lo resson barrutla en circonvolucions

azardosas, sens se chautar d'un ribatge qun que siague.

Travèrsa los mondes visibles e invisibles, dicibles e

indicibles.

La lenga-nòstra-meuna es una fumatièra de salvia (ni

salada, ni sucrada), a pron pena tebesa, per

m'embrumar la rason.

 

A nostra-lingua-meia martilleghja u mondu in linguatamburu, chì u ribombu giranduleghja in capivultulate incerte, senza penseru di calchì ripa.

Attraversa i mondi visìbuli è invisìbuli, chì si dìcenu è chì ùn si dìcenu micca.

A lingua-nostra-meia hè un fumicheghju di salvia (nè salita nè inzuccherata) à pena tepida, per annebbià mi à ragiò.

 

 

La lenga-meuna-nòstra es un bombilhament calhat de

merluça a la sal.

 

A lingua-meia-nostra hè un frighjulime caghjatu di baccalà salitu.