Versione :
Corsu

TEATRU E trè porte di u moru

Dumenica FOATA

SCENA I

Sei zitelli trovanu una chjave fatta d’oru d’argentu è di legnu, hè assai strana hà una luna d’argentu à mezu à un sole d’oru è si scrive in una croce di legnu. Ghjocanu in un granaghju, ci sò baulli, carreghe…i zitelli sonanu, leghjenu, quattru cercanu u baullu ch’ella apre. U trovanu, hè una vechja cascia muresca.

Teobaldo : què hè a cascia di ziu Paulellu, era andatu in Africa tanti anni fà è l’avia barattata cù un cornu marinu à un vechju dragulinu. Hè sempre stata chjosa chì ci dicia à spessu ch’ella era fatata, un ghjornu avia intesu voce è dipoi avia scambattatu a chjave
I zitelli (guardanu à Teò ochji sburlati) : aprimu la o teò alè aprimu la
Teò piglia a chjave è apre a cascia, u cuperchju crichineghja, sò tutti in giru
I zitelli : ùn ci hè chè stracci (sortenu vechji vistiti mori), tè un bastone, hè bellu
E què chì ghjè, fighjate aghju trovu una vechja bandera …
Anna : chì hè ?
Teobaldo : hè una bandera corsa
Liandra : iè ma guardate u moru hà una cullana è porta pindini
Ceccu : porta dui sileni custoghji
Si sente tandu un trostu tremendu è un son di cornu, è un omu vistutu da moru strappa a bandera è ghjunghje ballendu à mezu à i zitelli stupiti, chì mughjanu è cascanu in terra

Cantu di u moru
Sogu lu moru, lu barbarescu,
Maomettanu o sarracinu,
E vuguleghju chì mi sò persu,
L’astrologu m’hà maladettu
Vogliu vultà in Cursichella
A nantu à la bianca bandera

I zitelli : quale sì, d’induve veni (l’inchjerchjanu, u toccanu..)
U moru : assalamu aalaykum esmiî  u Moru (in arabu) salute, sò u moru, sò statu annuchjatu da l’astrologu di l’annu mille è mi ci vole à francà e trè porte di u tempu per truvà e bandere è scunghjurà a me sorte.
I zitelli pigliati di cumpassione u volenu aiutà, si mettenu in giru à ellu
I zitelli  : wa aalaykumu asalaam (a pace sia cù tè) ùn t’inchietà o moru chì t’aiutaremu noi, chì ci vole à fà ?
U moru : date mi a chjave di legnu, quessa ci aprerà a porta di a Muresca, li nadħhab alè, vinite (piglia a chjave, u bastone è a cascia volta zappataru induve tutti si mettenu per varcà u tempu


Cantu di i zitelli :
Andemu cun tè o moru scunnisciutu
Andemu cun tè per scopre a to storia
E sciogle l’annuchjatura

SCENA II

Franchemu li spazii, l’ore è l’annate
Da buscà e trè altre chjave
Si vede a luna à falcinu

Ghjunghjenu vicinu à Aleria, hè a porta di l’annu 809, (hè scrittu sopru à a porta)

Porta 1 : a muresca


Cantu per a porta :
O porta di legne
Apri e to alette
Dà ci tù lu passu
L’amore è la pace

U moru apre a porta
Si vede un astrologu cun una regina vistuta di biancu , incurunata da una torra, più luntanu si vedenu mori à manca è guerrieri cristiani à diritta cun u capitanu : Ugo colonna

L’astrologu : Moru t’aspittava, guarda bè ciò chì si passa è à l’ultimu veni à circà a bandera è i mo cunsigli da sciappà l’incantesimu, per avà piattatevi

U moru è i zitelli si piattanu

L’astrologu : u ghjornu si pesa o regina l’ultima stella lucicheghja quassù, eccu l’ora maladetta di a cità regina

Aleria : Sò a cità regina sò Aleria, chì vedi, a fine di u mondu, l’ora di a me ruina ?
L’astrologu : Vai o regina, ghjunghjenu, ghjunghje Ugo Colonna, ghjunghjenu i Cristiani

S’affaccanu i Cristiani

Ugo : Per a grazia di diu, sù guerrieri, à noi a cità regina, i maometani fora
I cristiani : à noi a cità regina`

Musica : a muresca
S’affaccanu i mori, ballu di a muresca
Mori è cristiani lottanu, ne fala assai ma nimu vince, tandu s’affacca u capitanu di i mori, Chjarellu, cù guerrieri

Chjarellu (capitanu di i mori) : Sò Chjarellu, Ugo lotta cun mè, Aleria hè meia, è mai cristiana ùn sarà
Aleria li face un segnu d’amicizia
I cristiani si scantanu, è i guerriri mori è cristiani si mettenu in mezu chjerchju
I dui capitani lottanu à u sonu di a muresca sin’à a resa di u moru.
I guerrieri mori s’arrizzanu, si pianta a musica, volenu piglià l’arme ma Chjarellu face segnu di piantà, i cristiani si sò arrizzati pronti à lottà è si vedenu cristiani chì affaccanu torna da e duie parte
Ugo : lasciate e vostre arme

Si sente tantu u sultanu Omaru chì hè vicinu à Aleria cù dui guerrieri

Omaru : Guerrieri à l’arme, i Mori vinceranu

Ugo rende a so spada à Chjarellu è si ripiglia u ballu ma i Mori cascanu inghjinnuchjati, Chjarellu hè feritu

Ugo : O moru ti voli rende o luttà
Chjarellu : guarda u me sultanu s’imbarca è ci lascia soli quì, ma eiu sin’à l’ultimu fiatu lotteraghju…

Chjarellu casca in ghjinnochji, Ugo face segnu à dui guerrieri chì u leganu, ellu và ver di Aleria chì li lampa una funa d’oru è d’argentu , Ugo a piglia è s’avvicina tandu di daretu à a torre regina escenu donne vistute di biancu è Corsi vistuti da mori cù l’astrologu; tutti portanu una bandera bianca tutti inchjerchjanu Ugo è Aleria.

Aleria : Ugo, vogliu esse battisimata da e to mane
Ugo : eiu ti battesimu in nome di Diu
Tutti alzanu e mane : è viva Aleria cristiana

Si ne vanu dui à dui, Aleria gira u spinu à a scena è dà a manu à Ugo, si giranu ver di à diritta è s’inghjinnochjanu
Ferma l’astrologu cù quattru bandere bianche, chjama u moru è i zitelli

L’astrologu : o Moru piglia isse bandere è franca avà e duie altre porte da ritruvà l’anima toia, piglia isse chjave una d’argentu per a porta di Davia Franceschini, prascelta di u sultanu di u Maroccu, stà à sente a so fola è piglia bandere è a curona in a so sporta, l’altra d’oru, scuntrarei tandu U Babbu di a Patria, ascolta lu bè è piglia l’ultima bandera, tandu volta ver di u baullu è mettici e chjave. Un ti scurdà di i canti è soprattuttu ùn ti girà, ti ci vole à francà le nanzu à a luna tonda. Andate o zitè, fà te casu à u moru, inciallà.

Cantu di i zitelli

SCENA III

Si vede un quartu di luna

Si spenghje tuttu è si vede a segonda porta; si vede sopr’à a porta una data  : 1761, i zitelli è u moru s’avvicinanu

Cantu di a segonda porta :
O porta d’argente
Aprici l’uriente
Dacci tù lu passu
L’amore è la pace

U moru mette a chjave è s’apre a porta, si trovanu in A stanza di Davia Franceschini à u Maroccu (porta cù a luna à falcinu, hè tuttu turchinu è oru) si piattenu daretu à un tindonu
Davia s’affacca, hè cun duie serve chì li facenu a musica, si lagna di a so sorte

Serva 1 : Cara Maestra voli à pena di tè à a menta ?
Serva 2 : Aghju fattu canistrelli di i to lochi, ne voli ?

Davia : O Cursichella cusì luntana, versu tè vogliu vultà. U sultanu mi tene assai, d’oru è bellezza hè fatta a mo strada , ma eiu Davia mi sentu suletta è di a Corsica n’aghju a brama

S’affacca u sultanu

Sultanu : (salam ailikoum) Davia o cara, sì torna trista, alè conta mi torna a fola di a pasturella corsa è di u sarracinu, è sguassa i nuli di lu to visu…

Davia si mette vicinu à u sultanu,  piglia una sporta induve si trovanu bandere: Fola fuletta, alitu sognu piglia u to volu…..Cursichella dopu à a caduta d’Aleria fù data à u papa è ellu a rigalò à u Rè d’Aragonu in u 1281, guarda a bandera corsa di l’epica, dicenu chì i quattru capi mori sarianu quelli di quattru rè mori tombi da l’Aragunese, soca ùn avianu nè u to curagiu nè a to forza…

U sultanu : trovi sempre e parolle da appacià mi ..

Davia : è puru i Sarracini ogni tantu sbarcavanu è s’arrubavanu robba è ghjente, in Balagna, u me paese o caru, ci era una pasturella niunlinca, Anghjula Dea, chì impiaghjava è un ghjornu fù rapita da un rè sarracinu chì...

U Sultanu : chì maravigliatu di a so bellezza ne fessi a so prascelta…i vostri destini sò cruciati..
Davia : iè, divintò a prascelta ma a Corsica li mancava, avia cum’è mè a brama di vede a so famiglia, e so muntagne, a neve d’inguernu…è turnò malata persa, u rè fessi vene tutti i medichi, ma si ne muria

U sultanu : è tandu…

Davia : tandu chjamò un astrologu chì li dessi un idea, li dumandò d’andà à circà è di pone millai d’amanduli in giru à u palazzu è d’aspittà u veranu, à l’entre di marzu, purtò a moglia debule assai à nantu à u balcò

U sultanu : è tandu, l’aliti caldi

Davia : u zirfulellu fessi vulà tutti i fiori di l’amanduli chì parianu fiocchi di neve (ella ghjetta petali di fiori chì volenu in giru à elli) è a pasturella maravigliata fù guarita ; ma vulia cum’ è mè vultà in a so Cursichella è ogni ghjornu riccamava a so bandera, guarda, ti piace

A bandera face vede un moru cun un fasciu sopr’ à l’ochji, e bandere sò abbandunate in a sporta, cù a curona di Davia chì a si hà cacciata

U sultanu : veni o cara, un ghjornu vulterai in casa toia, eiu sultanu di u Maroccu a ti prumettu

Musica / a muresca
Serva 1 è 2 : O cara maestra emu da ballà un quadrigliu per tè, ancu in duie ti faremu sunnià à i passi di quallà...

Si alzanu è ballenu e duie serve
Tandu i zitelli è u moru piglianu e bandere è lascianu duie bandere bianche

Cantu di i zitelli

SCENA IV

Si vede una luna guasi tonda
S’avvicinanu à a porta d’oru, quella di Pasquale Paoli, hè scrittu sopra : 1755

Cantu di a porta:

O purtellu in oru
Aprite à lu moru
Date li u passu
L’amore è la pace

U moru caccia a chjave in oru è entrenu in un scagnu, ci sò duie carreghe è un tavulinu, à u muru una carta di a Corsica di l’epica, spade in tarra, libri è dui candelari, i zitelli è u moru si piattanu daretu à un baullu.. Si sentenu voce

Boswell : O amicu, avà ch’è vo site elettu Generale, vi tocca à urganizà a Nazione

Paoli : well, I know, it’s very difficult, Corsica is wonderful but so insecure, I am among friends and enemys, but no matter, I would like to show you my new idea for our bandera

Boswell : iè cun piacè, mi ramentu chì u Rè Tiadoru purtava in le so arme a Testa mora, è guardate, aghju purtatu quella bandera ch’ellu avia adupratu (sorte di u so saccu una testa mora chì guarda à diritta, cù pindini è cullana, hà un fasciu sopr’ à l’ochji)
Poali : (ride) what’s a good idea, so you’ll soon understand what I’ve imagined.
Guardate, look at here, vogliu caccià lu stu fasciu da l’ochji ch’ellu vidissi lu so avvene, li cacciaremu dinù sta cullana di schjavitù, tinaremu i sileni da ammazzà per lu sempre a tuntia è u supraneremu da a Vergine da guidà a so strada…

Boswell : my God, you’re a genious, but per chè un moru

Paoli : amicu, hè ellu u testimone di a nostra cultura, ch’ellu sia quellu sia maomettanu, sarracinu, moru, turcu o barbarescu, ci ramenta tutti i passi di a nostra storia, ci dice, Cor, innammuartu di a nipote di a regina Didon, Sica, ci parla d’ Ugo Colonna, ci dice u Papa, l’Aragone, ci conta à Mansur, è Davia, è tanti è tanti altri …
(si gira ver di a carta)
Paoli : come on and look at the map : cima à i mori, a petra sarracina, murateddu…ogni pezzu di tarra, ogni loca ci ramenta u moru, è puru s’ellu hè quellu moru vintu, ci dice quant’è no simu fratelli è amichi.
Boswel (u guarda maravigliatu) : I want to write all of this and say in my country your message of tolerance, scriveraghju tuttu què è faraghju rimbumbà u moru..
(si sente a muresca)

Paoli : come on I want you to listen our National Anthem
Boswell : what is this ? God save the General
Poali : not at all, only Diu vi salvi Regina, andiamo via…

Si sente a prima strufata di u Diu vi salve è si ne vanu tutt’à dui è lascianu a bandera à nantu à u tavulinu.
U moru : Spiccemu ci o zitè, a luna hà da esse tondula sta sera

Piglianu e bandere, aprenu a porta è si mettenu à nantu à a barca da vultà, si sente u cornu è i ziffulelli (da fà u ventu)

SCENA V

U sole si cala quand’elli ghjunghjenu in lu granaghju
U moru è i zitelli s’avvicinanu

I zitelli : baullu baullu caru, eccu a bandera bianca di a resa maumettana
U moru : eccu a chjave di legnu da curà la
I zitelli : eccu a bandera à quattru capi di e rese sarracine, è quella à un capu di a resa barbaresca
U moru : Eccu a chjave d’argentu da incabbià le
I zitelli : eccu a bandera fasciata di u moru accecatu, è quella sfasciata di u moru lintatu
U moru : eccu a chjave in oru da fà ci casu

Si sente u cornu , u moru guarda i zitelli

U Moru : Alè o zitè hè ora, (ma-a ssa'lama)

Si mette in lu baullu, a luna tonda cresce à l’orizonte

i zitelli : O moru ùn ti n’andà

U baullu smarisce è appariscenu l’astrulogu è una banda di zitelli cun bandere corse ughjinche; affaccanu cantendu è facenu a birba cù i quattru zitelli
L’astrologu hè à mezu

L’astrologu : O zitè avete da sminticà tuttu què cantendu issa canzona …

Smarisce l’astologu

cantu di e bandere :

Bandera corsa alza ti in forza pronta à sventulà
u moru amicu, moru vicinu, ci ampara à fratillà
Bandera mora di testa corsa dici a to libertà
spechji l’amori, spechji la paci par tutti benestà….

L’astrologu (à partesi): è ballaranu è sunaranu ancu avà ….