SPASSIGHJATE LITERARIE: “A ghjesgia di San Ghjuvà....”:

C-1 A ghjesgia di San Ghjuvà

 

 

À quiddi tempi, tutt'i paesi di l'Alta Rocca, fora chè Poghju, aviani a so ghjesgia. I Pughjulani erani scuntenti è si pò capiscia ch'eddi vulissini anch'eddi a soia. Dopu avè fattu una cunsulta generali, ani dicisu di fà una ghjesgia pà san Ghjuvanni, patronu di u paesi, in un prati quì vicinu.

Allegri è cuntenti, da a mani à a sera, omini, donni è ziteddi si sò tutti missi à buscà è po à carrià sopr'à piazza a petra chì divia serva à i muri.

Quandu tuttu era prontu, sò ghujnti di bon matina i muradori incù i so farri, ma tutt'a petra avia sparitu ! Sò fermi più chè stunati !

Chi putenza umana hà pussutu arrubà in una notti tanta petra?

Ani cercu in ogni locu senza risultatu, ma à la fini, un andaccianu hà dittu chì vicin'à Santa Lucia di Tallà, avia vistu tanta petra in un prati.

I Pughjulani ani corsu à veda è di fatti, era tutta quì a petra        

chì avia sparitu.

« Quissi sò ghjenti ghjilosi chì si ni ridini di noi ! Vultemu à so locu a nostra petra ! »

Allora, incù sameri è muli, si sò tutti missi à carrià dinò a petra pà purtà la in Poghju.

Ma u lindumani, a petra avia sparitu torna. Sò vultati in Santa Lucia, è l'ani truvata à u stessu locu chè a prima volta.

Ùn ci hè Cristu ! I paesi di u circondiu sò ghjilosi è ùn volini micca ch'è no avissimi ancu noi a nostra ghjesgia ! »

Qui ùn si ridi più ! Ci voli à fa qualcosa ! Ani vultatu tutt'i petri i in Poghju è a sera di notti, si sò impustati incù i so fucili pà vighjà tutt'a nuttata.

Versu mezanotti, si faci senta un passu ! Incù u chjar'di luna si vedi un omu chi s'avvicina nant'à un sameri.

« O ghjenti ! Avà ci semu ! L'aghju dà lintà una cartucciata, dici unu.

- Innô ! Aspittemu ! Comu pudaria solu purtà tanta petra in pochi ori? Ci hè qualcosa di micca chjaru ! »

Intantu, l'omu si mett'à carcà u sameri di petri, di tutti i petri un'à una, senza chi si vedi anscià a bestia ! Come si a carica era di piumi.

Com'hè pussibuli un tali sprupositu? Iss'omu pesa i petri come nudda è u sameri ùn pari micca soffra !

“  O amicu, quale seti voi? Parchì arrubeti a nostra petra? Chì diavuli vi cumanda ?

- Sogu san Ghjuvanni ! Sò cuntenti ch'è voi avissiti dicisu di fà pà mè una ghjesgia, ma u locu ch'è vo aveti sceltu ùn mi cunveni micca parchì hè maladettu, allora n'aghju sceltu un altru, è culà aghju purtatu apetra.

- Ma parchì saria maladettu?

- Issu locu hè maladettu parchì quì un omu hà tombu una donna è u so ziteddu pà piglià li i so soldi ! È ani intarratu quì issu bruttu porcu ! “

Di colpu, u santu hè sparitu incù u sameri, è u lindumani, i petri erani tutti vultati in quiddu prati di Santa Lucia, induva San Ghjuvanni vulia ch'edda fussi fatta à so ghjesia.

 

Hè cusi chìi Pughjulani ani dicisu d’ascultà u santu, è in issu locu binidettu si pò veda anc'oghji una di i più beddi ghjesgi di a nostr'isula.

È da tandu, a sera di San Ghjuvanni, u vintiquattru di ghjunghju, ziteddi è maiò facini un granfocu. Inpiazza di a ghjesgia, si badda, si canta è si magnani fritteddi. È issa sera, quiddi chì si volini bè si facini cumpari è cummari. Si ghjurani amicizia eterna, è si chjamarani sempri cumpà è cummà, dicendu si di vo’. Saltendu pà sopr'à u focu, cantani a canzunetta d'Ulmetu chì dici:

 

Piccia cummà, piccia cumpà

Par San Petru è par San Paulu

Par Zì Ghacumu u Baronu

 Ci mantenghi u nosciu nomu.

Par Zì Ghjacumu di Carizia

Ci mantenghi l’amicizia

 

Ch’è no abbiimi tanti talenti

 Quantu ci hè petri in cunventu

Ch’è no abbiimi tanti dinari

Quantu ci hè rena in mari

 

Ch’è no abbiimi tanta furtuna

Quantu ci hè peli in a funa

Lunga lung’a noscia treccia

Comu radica di leccia

Lunga lung’a noscia vita

Chì cusì tutt’hè ditta

 

  Issa canzona hè stata cumunicata da Matalena Mozziconacci d’Ulmetu.”