SPASSIGHJATE: D.BIGHELLI:“ DITU MINGHJULEDDU ”una fola di F.ORTOLI

DITU MINGHJULEDDU

Zia Ninnina s’hè  maritata sὸ più di vint’anni è hè sempri senza figlioli.

Dicia suventi à chì a vulia senta : :

-«  S’e pudiu avè una figliola, come sariu felici !  Mi bastaria ancu  s’edd’ùn hè micca più maiὸ chè u me ditu minghjulu !”

 

Si pesa una voci, chì paria ch’edda venghi di u tettu.

-“Da quì à novi mesi, avarè a zitedda ch’è tù dumandi!”

-« Qual’hè chì mi parla ? Ùn vecu à nimu ! S’è tù sè una Fata, ch’è tù sichi binidita pà una nutizia cusì bona ».

 

Ùn s’hè più intesu nudda è Zia Ninnina hà cridutu d’avè suniatu. Purtantu s’hè truvata incinta , è novi mesi dopu hà apparturitu di una fimmineda , cusì chjuca è cusì bedda chì l’ani chjamata Ditu Minghjuleddu.

 

Parechji Fati si sὸ prisintati intornu à u littini,  :

-« Eiu vogliu ch’edda sia a più bedda donna di u mondu ». dissi a prima/

-« Eiu vogliu dà li una voce cusì dolci  chì u so cantu sarà maravigliosu. »

-« Eiu vogliu ch’edda pudissi parlà subit’avà. »

 

Ѐ di fatti, Ditu Minghjuleddu si metti à parlà :

-« Ringraziamenti pà tutt’ issi boni auguri !  È tù chì mi voli dà » ?

 

L’ultima Fata chì si chjamava Piligrina ùn hà datu nudda, ma hà prumissu d’aiutà  la ogni volti ch’edda chjamarà à u succorsu. »

 

I Fati sὸ andati via è a zitedda hè ferma sola incù a so mamma chì di colpu  hà

pinsatu  ch’edd’era stata una carità chì i Fati avissini resu u bambinu più maiὸ, com’è tutti i zittedi.

Ma si dissi chì di sicuru, criscendu divintarà tamant’à tutti l’altri parsoni.

 

Ma Ditu Minghjuleddu s’hè ferma tamantina, è à l’ità di sedici anni era sempri chjucaredda. Zia Ninnina chì prima  l’amava tantu, ùn a pudia più veda  è hà finitu pà essa cuntrariata, pà via chì a zitedda era sempri cusì tamantina , ùn pudià fà nudda, è era a risa di u paesi.

 

Un ghjornu, di stizza, hà cuzzatu ù Ditu Minghjuleddu drent’à una paghjola chì era in ortu. A zitedda pudia briunà è chjamà à u succorsu, Zia Ninnina un volsi senta nudda.

 

Allora Ditu Minghjuleddu, pà passa u tempu ,  s’hè missa à cantà , di a so voci cusì maravigliosa.

 

U figliolu di u Rè chì passava vicinu à cavaddu hà intesu u cantu , un cantu chì li paria vena da u celi, induve cantani l’anghjuli.

-«  Trrruuu o Bucchisgiò !  Pianta quì chì vogliu veda qual’hè chì canta cusì bè ! »

 

Metti ped’in terra ma ùn vedi nudda chè un ortu, incù una paghjola  à mezu fasciu.

 

« Ma qual’hè chì canta cusì bè, ùn vecu à nimu ! »

-« Sὸ quì in a paghjola ! Hè a me mammacia chì m’hà missu drentu ! »

« Sentu una voci ma induva sarù quìdda chì canta canta ? A vogliu marità !

« Quì, à i vostri pedi, in a paghjola,  vi dicu . Fighjuleti bè ! »

 

Cridendu d’ essa tarucatu, u Principu dà un calciu à à paghjola chì si svolta è ni sorti Ditu Minghjuleddu tutta sgrinfiata.

«-Avà mi pudeti veda Signor’Principu. Com’andeti ? Vi piaci a me canzona ? »

-« Eiu vocu bè ! Diti pà rida ? Ma induva hè quìdda chì cantava com’un anghjulu ? A vogliu spusà ! »

-«Sò eiu ! Mi chjamu Ditu Minghjuleddu. Asculteti bè, parchì aghju da cantà vi qualcosa è cusì pudareti   capiscia chì  socu eiu chì cantava prima. Vi stona ?

   

Ditu Minghjuleddu si metti à cantà è u Principu ni ferma bocc’aparta !

 

-« Quìssa pò allora ! Una voce simula in una cusì piccula parsona!

      Ditu Minghjuleddu, asccolta bè ! À  posta ch’e aghju prumissu di spusà a cantatrici, è bè , sè tù chì divintarè a me moglia ! Socu u figliolu di u Rè è tu sarè una Regina !

-« Allora purteti mi subitu  incù voscu à u palazzu, chì quì ùn si campa più ! »

 

U Pincipu metti  Ditu Minghjuleddu in a so stacca, s’acchjappa à u cavaddu è ni parti.
Ghjuntu à u Palazzu, chjama a so mamma, metti a prumissa  nant’à a tola è dici :

-«  O Mà, eccu a donna ch’e vogliu spusà u più prestu pussibili » »

-« Ma comu ? Issa nannaredda ? Una puppona chì sara a regina ? Mi pari ch’è tù

    svaguleghji, u me figliolu ! »

-«  Ùn sὸ micca innamuratu, ma l’aghju intesa cantà, una voci d’anghjulu,

      è senza vede la, aghju prumissu   di spusà la. »

 

U Principu era malurosu. A prumissa era minnina minnina, ùn  pudia fà nudda incu edda, nè una festa, nè andà à caccia,  nè viaghjà.

 

Allora li hè  vinuta  l’idea di dà un  gran’ baddu chì devi durà trè ghjorni, è hà invitatu tutt’à sterpa nobili è i più beddi donni di u circondu.

In u Casteddu di u Rè, tutt’hè prontu è u salotu principali hè neru di ghjenti.

U Principu si faci beddu è s’appront’à parta ma Ditu Minghjuleddu voli anch’edda andà à baddà !                                              

-« Chì a’  da vena à fà, o Minghjulè, chì ùn pὸ mancu baddà ! Voli ch’e sia à risa ? Stà quì è ch’ùn ti senti.» 

Codd’à cavaddu è a si laca in pienti.

 

A Fata Piligrina hà intesu i so lamenti è affacca :

-“Pienghji parchì ùn t’hà vulsutu purtà à u baddu?”

-« Iè, cara Fata. »

-« Ùn ti ni fà, chì t’aghju d’aiutà. « 

D’un colpu di a so  mazzetta, eccu à Ditu Minghjuleddu chì diventa una donna chì di più bedda ùn si n’hè mai vistu ! Maiὸ, fina è vistuta di seta !

 

 Ghjunti à u baddu in un carrozzu trascinatu pà farfalli d’arghjentu,  Fata Piligrina  li dici :

-« Eccu. Fà pà u megliu, è s’è tù a’ bisognu di mè pichja trè volti in i to mani è eiu vengu subitu. Si ci voli ch’è tù volti dinò  minnina, basta à dumandà »

 

Quandu Ditu Minghjuleddu faci a so intrata, u figliolu di u Rè si dici chì donni cusì beddi ùn n’hà mai vistu !

Eccu a moglia chì li ci voli !

 

-« Com’hè vo seti bedda ! viniti da luntanu ?”

-“ Socu a Cuntessa di u Sassu, da quand’à u Fiumorbu. »

-« Vuleti fà issa baddata incù mecu ? »

-« Incù un gran’piaceri, Signor’Principu. »

 

À meza baddata, Ditu Minghjuleddu dumanda à a Fata di divintà minnina come prima, è piatta piatta, si ni scappa è volta in a so camara.  Quandu ghunghji u Principu, li dumanda :

-« Allora , tuttu hè andatu bè. Seti cuntenti di a vostra sirata ? »

-«  Ùn mi rompi i stacchi, chì socu stancu. È po chì ti pò fà ? Và à dorma » !

-« Ùn vali u cattivismu, ùn v’aghju fattu nudda » !

-« Cheta  è rendi mi un serviziu. Cerca nant’à i libri induva si trova U Sassu,

    da quand’à u Fiumorbu».

Ani cercu tutt’à nuttata, ma ùn truvetini indocu u famosu Sassu. Ani dumandatu à tutt’u palazzu ma nimu n’avia intesu parlà .

U sicondu ghjornu u Principu hè vultatu à u baddu incù a sperenza di truvà dinò quìdda Cuntessa.

Si laca ben’intesu Ditu Minghjuleddu in casa pinghjendu ,  ma edda pichja trè volti in i mani è a Fata Piligrina affacca :

 

-« Cara Fata, vogliu dinò andà à u baddu. Fà mi maiò è bedda come arrimani. »

 

À pena ghjunta à u baddu, u Principu l’aspittava è li corri à daretu :

-« Cara Cuntessa, sò tantu cuntenti di veda vi. Mi vogliu marità incu voscu parchì sὸ innamuratu di voi  ch’ùn pudeti creda. »

-« Aghju intesi dì chì erati dighjà maritatu ? »

-« Aghju prumissu ma ùn hè anc’à fà u matrimoniu.! Tinaremu incù noscu    Ditu Minghjuleddu chì canta cusì bè,   ma a me donna di cori sareti voi  .

   Eccu un aneddu d’oru ch’e vi dumandu di tena contu. »

-« Sarà fatta ! Ma pà sta sera, mi ni devu andà. À veda ci. »

 

Ùn hà finitu di parlà chì Ditu Minghjuleddu si faci minnina è scappa dinὸ senza fassi veda. U principu a faci circà in tutt’u palazzu, ma nimu l’hà pussuta truvà.

 

U terzu ghjornu, à u baddu di u Principu, a bedda cuntessa s’hè fata aspittà ma ùn hè vinuta.

 

U Principu hè addispiratu è pà fà li piaceri, Ditu Minghjuleddu li pruponi di cocia un beddu Fiadonu .

Pà una volta hà l’aria cuntenti è si metti à manghjà incù piaceri, ma d’una dintata, mordi l’aneddu ch’edd’avia datu à u baddu à quìdda Cuntessa,  chì era in fattu di Ditu Minghjuleddu.  Eccu un misteru di più !!

Ditu Minghjuleddu, maligna, avia missu l’aneddu  drent’à u fiadonu ! 

 

Incu u succorsu di a bona Fata, si faci cambià in  Cuntessa,  è davant’à u Principu, si prisenta  più bedda chè mai, è quìddu anc’un pocu si ni veni menu !  tamanta goià !

 

-« Ma allora sè Ditu Minghjuleddu ! Ma comu hè pussibuli ? Spiega mi,  parchì

     credu di mantagà ! »

-« Hè bedda faciuli, u me Principu. A fata Piligrina, chì mi dà assistenza dipoi ch’e   sò  nata,  m’avia fattu tamantina comu mamma l’avia dumandatu,  ma incù a pussibilità  di vultà una parsona maiὸ quand’e vuliu. Eccu avà hè fatta è ùn cambiaraghju più.

-« Cara Ditu Minghjuleddu, aghju capitu tuttu. Sè tù ch’e amu è pà sempri

    sarè a me Regina ! »

 

 

Si sò maritati un ghjorni di maghju, u soli spampigliulava, a ciccona facia sapè à tutt’u rughjonu a bona nutizia, è di  a festa si n’hè parlatu anni è anni.